GGD’er Henk Klapwijk neemt afscheid van de klankbordgroep: ‘Mijn werk was ook mijn hobby’

17 mei 2023

Ruim acht jaar lang zat Henk Klapwijk namens de GGD Rotterdam-Rijnmond in de klankbordgroep Stormpolderdijk. Als arts medische milieukunde adviseerde hij over gezondheidsrisico’s, schreef hij mee aan omgevingsplannen en ging hij met bewoners in gesprek. Nu gaat hij met pensioen en blikt hij terug.

Het is 2015 als Henk betrokken raakt bij de ontwikkelingen op de Stormpolderdijk. In dat jaar komt de klankbordgroep, met vertegenwoordigers van omwonenden, omringende bedrijven en andere betrokkenen, voor het eerst bijeen.

Meteen blijkt dat er veel zorgen spelen. ‘Omwonenden waren bezorgd over de saneringsplannen. Begrijpelijk, want twee jaar daarvoor hadden zij geuroverlast ervaren toen er proefsleuven werden gegraven’, legt Henk uit.

Tijdens die werkzaamheden in 2013 komt de GGD voor het eerst om de hoek kijken. Aanvankelijk in de persoon van GGD-collega Carola Hegger en in 2015 gaat ook Henk voor het project aan de slag. Over zijn rol binnen het project vertelt hij: ‘De GGD werkt aan gezondheidsbescherming en -bevordering. We vertegenwoordigen het belang van de volksgezondheid. Die rol hebben we ook hier op ons genomen: vanuit de klankbordgroep denken we mee over manieren om de gezondheidsrisico’s en omgevingshinder tot een minimum terug te brengen.’

Aandacht voor luchtkwaliteit
Het Omgevingsplan is daarvoor een belangrijk middel. Henk schreef namens de GGD mee aan het plan, samen met zijn collega Carola. ‘Luchtkwaliteit had – en heeft – in dit project onze specifieke aandacht. De geuroverlast in 2013 werd vooral veroorzaakt door naftaleen. Daarnaast hebben we onderzoek gedaan naar stoffen die je niet snel ruikt, maar die wel schadelijk zijn voor mensen. Benzeen bijvoorbeeld: dat ruik je pas bij hoge concentraties, maar de grenswaarde voor gezondheidsschade ligt veel lager. Als de waarden benzeen in de lucht langere tijd te hoog zijn, kan het kankerverwekkend zijn. Gelukkig is dat hier nooit het geval geweest.’

Brug tussen rapport en burger
Metingen en monitoring zijn dan ook belangrijke aandachtspunten. Verder is er oog voor mogelijke maatregelen: wat doe je als grenswaarden worden overschreden? ‘Daarnaast is communicatie heel belangrijk, benadrukt Henk. ‘Het is van belang om een goede uitleg te geven over de situatie, transparant te zijn over alles wat we doen. Juist als GGD hameren we daarop. Wij slaan de brug tussen rapporten, getallen en de burger.’

Daarin verschilt de rol van de GGD met die van DCMR Milieudienst Rijnmond. Henk: ‘De milieudienst gaat over handhaving van wettelijke normen. De GGD gaat soms verder dan dat en adviseert om zo nodig strengere grenswaarden te hanteren vanuit het belang van de volksgezondheid.’

Afgedekte risico’s
Die kern van het GGD-werk komt ook naar voren tijdens de bijeenkomsten met de klankbordgroep. ‘Die vinden vooral plaats rondom belangrijke gebeurtenissen. In de aanloop naar de selectie van de aannemer bijvoorbeeld. Of bij het maken van keuzes over de uitvoering: vindt de sanering plaats in de open lucht of in een hal? In zulke periodes kan het zomaar zijn dat we twee keer per maand bij elkaar komen. Maar als er weinig ontwikkelingen zijn, zien we elkaar soms maanden niet.’

Hoe kijkt Henk aan tegen de huidige saneringsplannen? ‘De kou is op dit moment uit de lucht. Met het plan om de sanering in een hal uit te voeren zijn heel veel risico’s afgedekt – letterlijk. Vanuit ons oogpunt is dat een heel mooie ontwikkeling. Zo voorkom je alle geuroverlast voor de omgeving en is er geen zorg voor gezondheidsrisico’s voor de omwonenden.’

Nieuw gezicht
Ook nu Henk afscheid neemt van de klankbordgroep blijft de GGD bij het project Stormpolderdijk betrokken. Melissa Sparreboom, medisch milieukundig adviseur bij de GGD, neemt zijn taken over. Voor het project en de klankbordgroep dus een nieuw gezicht. De afgelopen periode heeft zij zich uitvoerig ingelezen, vertelt ze. ‘Daardoor, en door te praten met Henk en Carola, krijg ik het proces en de ontwikkelingen in de vingers.’

De complexiteit van het project en het grote aantal stakeholders valt haar op. ‘Er komen heel veel partijen bij kijken. Overheden, bedrijven, omwonenden, aannemers… Deelnemen aan de klankbordgroep is daarom belangrijk. We geven de volksgezondheid een stem in de plannen en uitvoering. En we blijven goed met elkaar in contact – voor, tijdens en na de sanering.’

Grote projecten
Naast het project Stormpolderdijk is het team van Melissa en Carola ook betrokken bij andere grote projecten. ‘Wij geven advies over de ontwikkeling en herinrichting van de Merwe-Vierhavens, Rotterdam The Hague Airport en diverse havenactiviteiten, zoals de kolenoverslag in Hoek van Holland. Hierbij werpen we steeds een kritische blik op de mogelijke gezondheidseffecten voor bewoners.’

Kasteel in Frankrijk
Voor Henk is zijn pensionering inmiddels een feit. Hij kijkt met enige weemoed terug op ruim 26 dienstjaren bij de GGD. ‘Ik blijf dit een leuk vakgebied vinden, mijn werk was ook mijn hobby. Ik ben benieuwd hoe het project zich nu verder ontwikkelt. Tegelijkertijd vind ik het heerlijk om niets meer te hoeven de komende tijd. Wat ik dan wel ga doen? Mijn gitaar en schetsboek afstoffen, misschien me als vrijwilliger inzetten. En ik wil gaan klussen in een kasteel in Frankrijk, dat we met een groep vrienden hebben gekocht. Ik heb dus wel kleine ideeën, maar nog geen grootse plannen.’

We bedanken Henk voor zijn betrokkenheid en inzet van de afgelopen jaren en heten Melissa van harte welkom in de klankbordgroep.