Klaar voor de komende 50 jaar: 182 nieuwe ankers houden damwand op z’n plek

27 maart 2023

Het werk aan de damwand rondom het voormalige EMK-terrein is klaar. De afgelopen maanden is de constructie langs de Hollandse IJssel en de Sliksloot over de volle lengte versterkt. 182 nieuwe ankers van tenminste 36 meter lang houden de damwand stevig op z’n plek. Zo kan ‘ie weer vijftig jaar mee.

De werkzaamheden hebben in totaal bijna vijf maanden in beslag genomen. Dat is iets langer dan oorspronkelijk gepland. Silvester Pastoor, projectmanager sanering EMK-terrein bij Dura Vermeer, legt uit waarom. ‘Het boren van de ankers heeft langer geduurd dan we hadden verwacht. Dat komt omdat er in deze situatie meerdere zaken zijn die van invloed zijn op de productieplanning. Zo kwamen we tijdens de boorwerkzaamheden diverse obstakels achter de damwanden tegen. Hout bijvoorbeeld, en oude funderingen. We wisten dat ze er zaten. Het zorgt altijd voor opstarttijd om door meerdere lagen te boren.  Bij het boren hebben we in het begin vaker een boor moeten wisselen. Dit is dan van invloed op de planning.’

Ook de hoge waterstanden gooiden roet in het eten. De Hollandse IJssel staat in directe verbinding met zee en heeft dus te maken met eb en vloed. ‘We werken niet met hoogwater, dan kunnen we niet goed bij de damwand. Op een werkdag zijn er soms maar twee perioden waarin we aan de slag kunnen. Maar de afgelopen maanden zijn er enkele periodes geweest waarin de waterstand veel hoger was dan normaal. Dat zorgde voor vertraging, legt Silvester uit.

182 groutankers
Inmiddels is de klus succesvol afgerond. Daarin stond het plaatsen van maar liefst 182 groutankers centraal. Dat zijn minimaal 36 meter lange ankerstangen die onder een berekende hoek de grond in worden geboord. Ze moeten op enkele locaties door twee damwanden heen: de bestaande damwand aan de waterzijde en het oude ankerscherm. Het anker wordt tijdens het boren steeds een stukje langer gemaakt. Het bestaat uit minimaal zes delen van zes meter. Als het eerste deel in de grond zit, wordt er een volgend stuk van zes meter aan gekoppeld, net zolang tot alles zes de delen in de grond zitten. Je kunt je voorstellen dat zo’n meterslang anker niet zo een-twee-drie in de grond zit. ‘Per dag hebben we er ongeveer vijf geplaatst’, weet Silvester.

Tijdens het boren houdt de aannemer rekening met de verontreinigde grond op het voormalige EMK-terrein. ‘We willen voorkomen dat het verontreinigde grondwater weg kan lopen door de geboorde gaten’, vertelt Silvester. ‘Daarom gebruiken we ‘stijgbuizen’: een speciaal verlengstuk op de ankerstoel, waarin we het water van achter de damwand kunnen opvangen. Dat verzamelen we vervolgens in speciale vaten en voeren we af via onze waterzuivering.’

Twee badkuipen vol beton
Na het boren is de klus nog niet geklaard. Als de ankers bijna op het diepste punt zijn, gaat er grout bij: een mengsel van cement en water. ‘Per anker gebruiken we zo’n minimaal vierhonderd liter: dat zijn ter beeldvorming ongeveer twee badkuipen vol. Diep in de grond vormt dat een betonprop. Als die na tien dagen is uitgehard zit het anker muurvast.’ Vervolgens gaat de afspanploeg aan de slag. Deze vakmensen brengen de ankers op precies de juiste spanning. Ook wordt een controleproef uitgevoerd: zijn alle ankers correct aangebracht en houden ze de damwand voor de komende vijftig jaar op zijn plek.

Toekomstbestendig
Na afronding van de werkzaamheden is de damwand nu voldoende robuust voor de komende vijftig jaar. Rob de Bruin, toezichthouder op de damwand namens het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat: ‘De toezichthouder is de onafhankelijke adviseur van de opdrachtgever en controleert of Dura Vermeer zijn werkzaamheden goed heeft uitgevoerd. Ik heb de afgelopen maanden wekelijks een ronde gemaakt op het terrein, steekproeven uitgevoerd en verslag uitgebracht.’

Onderdeel van zijn rol als toezichthouder is om te zorgen dat er vertrouwen is dat Dura Vermeer haar eigen proceskwaliteit op orde heeft. ‘Tijdens de laswerkzaamheden kunnen er haarscheurtjes ontstaan die je met het blote oog niet kunt zien. Door onderzoek te doen, kom je deze scheurtjes tegen. Die kun je dan ter plekke laten herstellen. Als toezichthouder heb ik gecontroleerd of het resultaat nu voldoet aan de gestelde voorschriften en eisen. Zo hebben we samen een toekomstbestendige damwand gecreëerd.’

Een schepje erbovenop
Ook Silvester is tevreden over het resultaat. ‘Van tevoren hebben we precies berekend op welke krachten de damwand berekend moet zijn. We hebben het ontwerp extra robuust gemaakt, waardoor de verstevigde damwand nu bestand is tegen krachten die in de praktijk waarschijnlijk niet zullen voorkomen. Zo weten we zeker dat de damwand op z’n plek blijft zowel tijdens de nog uit te voeren bodemsanering als daarna, wanneer het terrein in gebruik wordt genomen als bedrijventerrein Stormpolderdijk.’